Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới) của Nguyễn Trãi

Cảm nhận về bài thơ: Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới) của Nguyễn Trãi

Bài làm

Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng từng khẳng định “Nguyễn Trãi là người đầu đội trời Việt Nam, chân đạp đất Việt Nam, tâm hồn lộng gió thời đại bấy giờ”. Quả đúng, thơ ông mang lộng gió thời đại với những áng văn đã trở thành kiệt tác .Đặc biệt phải kể đến tác phẩm Cảnh ngày hè – bài thơ số 43 là tấm “gương báu răn mình” nhưng mang đậm hơi thở cuộc sống, tâm sự tác giả và sang ngời hơn cả là tâm hồn và lí tưởng của thi sĩ Ức Trai.

Nguyễn Trãi là nhà thơ của thiên nhiên “Non nước cùng ta đã có duyên”.Ông đến với thiên nhiên trong mọi hoàn cảnh: thời chiến, thời bình, lúc buồn, lúc vui, lúc bận rộn, khi thư giãn..Trong hoàn cảnh nào tâm hồn nhà thơ cũng rộng mở đón nhận thiên nhiên “Túi thơ chứa hết mọi giang san”. Ta cũng bắt gặp hồn thơ đầy giao cảm với thiên nhiên,vạn vật từ những câu thơ đầu tiên:

Rồi hóng mát thưở ngày trường

Thật hiếm hoi và có phần đặc biệt khi bắt gặp thời gian rảnh rỗi, tâm hồn thư thái, khí trời mát mẻ và trong lành trong thơ Nguyễn Trãi. Ông là người “thân” không nhàn mà “tâm” cũng không nhàn. Bởi vậy “một phút thanh nhàn trong thưở ấy” thật đáng quý biết bao. Qủa hiếm hoi mới bắt gặp hoàn cảnh lí tưởng để làm thơ, để yêu và say cảnh đẹp.

Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè

Thi nhân xưa đến với thiên nhiên thường bằng bút pháp vịnh, nhưng Nguyễn Trãi lại thiên về bút pháp tả. Hiện lên trước mắt người đọc là bức tranh mùa hè rất sinh động và đầy sức sống:

Xem thêm:  Bài văn kể lại câu chuyện cảm động ở trên lớp

Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương

Tính sinh động của bức tranh được tạo nên bởi sự kết hợp giữa đường nét, màu sắc, âm thanh, con người và cảnh vật. Đó là màu lục của lá hòe làm nổi bật màu đỏ hoa thạch lựu, ánh mặt trời buổi chiều như dát vàng lên những chiếc lá. Cảnh vật đang ở vào cuối mùa, cuối ngày nhưng sự sống thì không dừng lại. Tác giả dùng các động từ “đùn đùn”, “trương”, “phun” như có sức sống đang thôi thúc từ bên trong, đang ứa căng, đang tràn đầy, không kìm lại được, phải “trương” lên, phải “phun” ra, hết lớp này đến lớp khác. Ta chợt nhớ đến những câu thơ của Nguyễn Du “Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông”. Qủa là hai thi sĩ đều có cái nhìn tinh tế với cảnh vật. Qua bức tranh thiên nhiên sinh động và đầy sức sống ta thấy sư giao cảm mạnh mẽ và những tinh tế của nhà thơ. Thi nhân đã đón nhận cảnh vật với nhiều giác quan: thị giác, thính giác, khứu giác và cả liên tưởng song sự giao cảm mạnh mẽ không làm mất đi sự tinh tế trong hồn thơ Uức Trai. Cũng viết về mùa hè, các tác giả thời Hồng Đức đem đến bức tranh mộc mạc và có phần thô tháp:

Xem thêm:  Life in the city – Cuộc sống ở thành phố

Nước nồng sừng sực đầu rô trỗi

Ngày nắng chang chang lưỡi chó lè

Nguyễn Trãi không như vậy. Ông biết hòa màu sắc, âm thanh, đường nét theo quy luật của cái đẹp trong hội họa, trong âm nhạc làm cho bức tranh vừa có hình, vừa có hồn, vứ gợi tả, vừa sâu lắng. Thiên nhiên qua cảm xúc của thi sĩ trở nên sinh động, đáng yêu và đầy sức sống. Phải chăng, bởi xuất phát từ lòng thiết tha yêu đời, yêu cuộc sống của tác giả mà cảnh vật trở nên thanh bình và yên vui đến thế?

Bức tranh thiên nhiên hiện lên không chỉ đầy màu sắc mà còn mang cả những âm thanh:

Lao xao chợ cá làng ngư phủ

Rắn rỏi cầm ve lầu tịch dương

Đó là âm thanh đặc trưng của mùa hè hòa cùng âm thanh đặc trưng của làng chài.  Âm thanh lao xao từ chợ cá dội tới từ phía làng chài hay chính tác giả đang rộn rã niềm vui trước cảnh” dân giàu đủ”? Và tiếng cầm ve dắng dỏi phải chăng là khúc nhạc long đang được tấu lên? Nguyễn Trãi yêu thiên nhiên nhưng trước hết vẫn là tấm lòng ông tha thiết với con người, với dân, với nước. Nhà thơ dành cho mình quyền” hóng mát thưở ngày trời” bởi niềm mơ ước, nỗi trăn trở dày vò, mục đích lớn nhất của đời ông đã được thực hiện: dân ấm no hạnh phúc.

Nhìn cảnh sống của dân, đặc biệt là người lao động – những dân chài lam lũ- được yên vui no đủ, Nguyễn Trãi ước có được chiếc đàn vua Thuấn để gẩy khúc Nam phong ca ngợi cảnh:

Xem thêm:  Cảm nhận về bài thơ Cảnh Ngày Hè của nhà thơ Nguyễn Trãi cực hay

 Dân giàu đủ khắp đòi phương.

Kết thúc bài thơ là một câu sáu chữ ngắn gọn thể hiện sự dồn nén cảm xúc toàn bài. Điểm kết tụ của hồn thơ Ức Trai không phải ở thiên nhiên, tạo vật mà chính ở con người và nhân dân. Ông mong cho dân được ấm no hạnh phúc “dân giàu đủ” nhưng phải là hạnh phúc cho tất cả mọi người, mọi nơi “khắp đòi phương”.

Thơ Nguyễn Trãi đượm một nỗi lo âu, trở trăn, dằn vặt mỗi khi nói tới người dân.Bởi lẽ, với Ức Trai dân là món nợ suốt đời ông chưa trả, ông chỉ vui khi dân được no đủ. Với ông, vui hay buồn, lo âu hay thanh thản, tất cả đều xuất phát từ cuộc sống của nhân dân. Dù cung bậc và sắc thái tình cảm như nào thì tấm lòng ông với nước, với dân chỉ một:

Sách một hai phiên làm bầu bạn

Rượu năm ba chén đổi công danh

Ngoài chưng phần ấy cầu đâu nữa?

Cầu một: ngồi coi đời thái bình.

Bài thơ thuộc nhóm thơ “gương báu răn mình “nhưng giàu cảm xúc và đậm chất thơ. Bài thơ ghi dấu trong tim bạn đọc không chỉ bởi vẻ đẹp ngôn từ mà còn bởi vẻ đẹp của tấm long, của trái tim. Chắc hẳn, lí tưởng “dân giàu đủ khắp đòi phương” của Nguyễn Trãi với ngày hôm nay vẫn mang ý nghĩa thẩm mĩ và nhân văn sâu sắc.

Bích Hợp

Bạn thấy bài viết Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới) của Nguyễn Trãi có giải quyết đươc vấn đề bạn tìm hiểu không?, nếu  không hãy comment góp ý thêm về Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới) của Nguyễn Trãi bên dưới để https://hubm.edu.vn/ có thể chỉnh sửa & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website ĐH KD & CN Hà Nội

Nguồn: hubm.edu.vn
Chuyên mục: Văn mẫu

#Cảm #nhận #về #bài #thơ #Cảnh #ngày #hè #Bảo #kính #cảnh #giới #của #Nguyễn #Trãi