Đồng phân hình học của C5H10 – hóa học 12

Đồng phân hình học của C5H10 

C₅H₁₀ có 1 đồng phân hình học:

Trong đó: pent 2 en có đồng phân hình học:

Đầu tiên		cis pent 2 en
2		trans pent 2 en

Kiến thức sâu rộng về đồng phân

Đồng phân là gì?

Đồng phân là những hợp chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử.

Các chất đồng phân của nhau có tính chất khác nhau vì chúng có cấu trúc hóa học khác nhau.

– Chú ý: Các chất đồng phân của nhau có cùng phân tử khối nhưng những chất có cùng phân tử khối có thể không phải là đồng phân của nhau.

Tính chất vật lý của đồng phân

– Nhiệt độ sôi của đồng phân cis cao do hai nhóm thế ở cùng phía (so với liên kết đôi) làm cho phân tử có cực. Do đó, lực liên phân tử của đồng phân cis lớn hơn lực liên phân tử của đồng phân trans (momen lưỡng cực = 0 vì độ phân cực của 2 nhóm thế ở hai phía của liên kết đôi triệt tiêu lẫn nhau). .

– Nhiệt độ nóng chảy của đồng phân trans cao hơn đồng phân cis vì trong tinh thể, ngoài tác động qua lại giữa các phân tử, ta còn phải xét đến mức độ sắp xếp gần nhau giữa các phân tử. Đồng phân cis có dạng hình chữ U, khiến các phân tử khó kết hợp với nhau hơn so với đồng phân trans thẳng.

Đồng phân của C5H10

– Penten C₅H₁₀ Có 6 đồng phân trong đó:

– Penten C₅H₁₀ có 5 đồng phân cấu tạo (còn gọi là đồng phân mạch cacbon hoặc đồng phân mạch hở).

STT	Chất đồng phân	Tên
1	CH2 = CH – CH2 – CH2 – CH3	pent –1 – vi
2		2 – metylbut – 1 – vi
3		3 – metylbut – 1 – vi
4		2 – metylbut – 2 – en
5	CH3 – CH = CH – CH2 – CH3	pent –2 – vi

– Trong đó: pent – 2 – en có đồng phân hình học là:

STT	Chất đồng phân	Tên
1		cis – pent – 2 – en
2		trans – pent – 2 – en

Vì vậy, bao gồm các đồng phân hình học, các penten C₅H₁₀ có tổng số 6 đồng phân.

Các bước viết đồng phân

– Dựa vào công thức phân tử, số liên kết π + v để chọn loại chất phù hợp. Thông thường vấn đề sẽ là viết đồng phân của một hợp chất cụ thể.

– Viết mạch C chính:

+ Mạch hở: Không phân nhánh, 1 nhánh, 2 nhánh …

+ Mạch vòng: vòng không nhánh, vòng móng có nhánh….

– Gắn các nhóm chức hoặc liên kết bôi trơn (nếu có) vào mạch. Sau đó di chuyển để thay đổi vị trí. Cần cân nhắc đối xứng để tránh trùng lặp.

– Điền H để đảm bảo tính hoá trị của các nguyên tố. Đối với bài kiểm tra, không cần thiết.

Tính đồng phân của ankan

– Định nghĩa: ankan là hiđrocacbon no, mạch hở. Trong ankan chỉ có liên kết đơn CC và CH.

– CTTQ: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

– Các ankan chỉ có đồng phân mạch cacbon và từ C₄ chỉ xuất hiện đồng phân.

– Công thức nhanh: 3

* Vận dụng: Tính số đồng phân ankan C₄H₁₀:

– Thay vì viết

Bhutan

2 – metylpropan

– Ta sử dụng công thức trên với n = 4, 2^4-4 + 1 = 2 đồng phân.

Với C₅H₁₂ ta có n = 5 đồng phân ankan sẽ là 2^5-4 + 1 = 3 đồng phân.

 Tính đồng phân anken

Anken là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử có chứa một liên kết đôi.

– CTTQ: C_nH_2n (n ≥ 2).

– Anken có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí liên kết đôi và đồng phân hình học.

– Mẹo nhanh để tính số đồng phân anken:

Xét 2C có liên kết đôi, mỗi C sẽ liên kết với 2 nhóm thế (giống nhau hoặc khác nhau).

– Ví dụ với C₄H₈: Trừ 2C bằng liên kết đôi sẽ để lại nhóm thế 2C và H.

Nếu đề bài yêu cầu tính số đồng phân thì công thức cấu tạo sẽ là: 1 + 1 + 1 = 3 đồng phân. Nếu bắt buộc phải có đồng phân (kể cả đồng phân hình học) thì sẽ là 1 + 1 + 2 = 4 đồng phân.

– Ví dụ với C₅H₁₀: Trừ 2C bằng liên kết đôi sẽ để lại nhóm thế 3C và H.

Ta có 5 đồng phân cấu tạo và 6 đồng phân anken.