Mất đoạn NST thường gây nên hậu quả

Câu hỏi: Mất đoạn nhiễm sắc thể thường dẫn đến:

A. Gây chết hoặc giảm sức sống.

B. Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

C. Không ảnh hưởng đến đời sống sinh vật.

D. Có thể chết khi vẫn còn hợp tử.

Câu trả lời:

Đáp án A.

Thể đột biến mất đoạn có hại nhất đối với thể đột biến vì gen bị mất → có thể làm mất tính trạng gây chết hoặc làm giảm khả năng sống của thể đột biến.

Cùng trường ĐH KD & CN Hà Nội tìm hiểu thêm về các dạng đột biến nhiễm sắc thể nhé!

Đột biến số lượng nhiễm sắc thể là những biến đổi làm thay đổi số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào.

I. Đột biến phong phú

1. Khái niệm và các loại

– Định nghĩa: Là đột biến làm thay đổi số lượng NST ở một hoặc nhiều cặp tương đồng.

– Các dạng đột biến dị bội

2. Cơ chế phát sinh

– Do rối loạn quá trình phân bào.

Xảy ra trong meiosis liên quan đến thụ tinh

+ Hoặc trong nguyên phân, tạo thể khảm.

Xảy ra trong meiosis liên quan đến thụ tinh

Ở meiosis: Tác nhân gây đột biến làm cho một hay nhiều cặp NST không phân li tạo ra giao tử không bình thường (thừa hoặc thiếu NST).

Trong thụ tinh: Sự dung hợp giữa giao tử không bình thường với giao tử bình thường hoặc giữa các giao tử không bình thường sẽ tạo ra đột biến dị bội.

Xảy ra trong nguyên phân (Ở tế bào sinh dưỡng)

– Do sự phân li bất thường của các cặp NST trong nguyên phân đã hình thành nên các tế bào dị bội.

– Tế bào dị bội tiếp tục nguyên phân làm cho một phần cơ thể có tế bào dị bội, tạo thể khảm.

3. Hệ quả

– Sinh vật dị bội thường không có khả năng sống hoặc sức sống giảm sút, giảm khả năng sinh sản tùy loài.

Ví dụ về một số bệnh do dị bội ở người:

+ Hội chứng Down (thể tam nhiễm 21), (2n + 1) = 47 nhiễm sắc thể

+ Người khai hoang (cặp sinh ba giới tính XXY), (2n + 1) = 47NST

+ Siêu nữ (XXX), (2n + 1) = 47NST

+ Độc tố (cặp giới tính XO) → (2n-1) = 45NST

4. Ý nghĩa

– Cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa và chọn giống.

– Xác định vị trí các gen trên NST.

II. Đột biến đa bội

1. Khái niệm và cơ chế tự đa bội.

– Định nghĩa: Sự tăng lên một số nguyên lần bộ nhiễm sắc thể đơn bội của cùng một loài và lớn hơn 2n. Trong đó 3n, 5n, 7n … gọi là bội lẻ; và 4n, 6n … được gọi là bội chẵn.

Cơ chế phát sinh:

+ Trong quá trình nguyên phân, các NST của tế bào không phân li tạo thành giao tử chứa 2n. Thông qua quá trình thụ tinh, sự dung hợp của các giao tử 2n này với nhau tạo thành thể tứ bội 4n, hoặc sự dung hợp của giao tử n bình thường tạo ra thể tam bội 3n.

Trong lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử, nếu tế bào không phân chia các nhiễm sắc thể thì cũng tạo thành thể tứ bội.

2. Khái niệm và cơ chế phát sinh cơ thể sinh vật đa bội.

– Định nghĩa: Là đột biến làm tăng số lượng bộ đơn bội của hai loài khác nhau.

Cơ chế phát sinh loài: Cơ chế hình thành thể dị bội là lai xa kết hợp với đa bội hoá để tạo ra cây lưỡng bội gồm 2 bộ NST của 2 loài lai với nhau.

3. Hậu quả và vai trò của đột biến đa bội

Đặc điểm của thể đa bội:

+ Tế bào lớn, cơ quan sinh dưỡng lớn, phát triển khỏe, chống chịu tốt.

+ Các cơ thể đa bội lẻ (3n, 5n…) hầu như không có khả năng sinh giao tử bình thường. Các giống cây ăn quả không hạt thường đa bội (dưa hấu, nho, v.v.)

– Vai trò: Đột biến đa bội có vai trò quan trọng trong quá trình tiến hóa (hình thành loài mới) và trong trồng trọt (tạo cây trồng cho năng suất cao…)

Đăng bởi: Trường ĐH KD & CN Hà Nội

Chuyên mục: Sinh học lớp 12, Sinh học 12