Soạn Sinh 11: Bài 2. Vận chuyển các chất trong cây

Bài 2: Vận chuyển các chất ở thực vật

Trong cây có các đường vận chuyển vật chất sau:

- Mạch gỗ (dòng lên): vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục đi lên theo mạch gỗ ở thân lan lên lá và các bộ phận khác của cây.

- Dòng điện rây (dòng điện đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ quang hợp từ lá cây đến nơi cần sử dụng hoặc lưu giữ ở rễ, hạt, củ, quả…

I. MẠCH GỖ

1. Cấu tạo của mạch gỗ

- Tế bào mạch gỗ gồm tế bào chết, có 2 loại: bào quan và ống. Chúng không có màng hoặc bào quan.

- Các tế bào cùng loại liên kết với nhau theo kiểu: đầu của tế bào này nối với đầu kia thành ống dài từ gốc đến lá để dòng mạch gỗ di chuyển vào trong → Vận chuyển dọc.

- Hệ mạch và ống mạch xếp khít nhau sao cho: lỗ bên của tế bào này khớp với lỗ bên của tế bào kia → Vận chuyển ngang.

- Thành mạch gỗ được phủ men để tạo cho mạch gỗ độ chắc chắn và khả năng chống thấm nước.

2. Thành phần của dịch mạch gỗ

Chủ yếu là nước và các ion khoáng. Ngoài ra còn có các chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ (axit amin, amit, vitamin ...).

3. Động cơ đẩy dòng mạch gỗ

Là tổng hợp của 3 lực:

- Lực đẩy (áp suất rễ).

- Lực hút do thoát hơi nước ở lá.

- Lực giữa các phân tử nước với nhau và với thành gỗ.

II. DÒNG MẠCH CHÁY

1. Cấu tạo của mạch rây

- Mạch rây gồm các tế bào sống là ống rây và các tế bào đi kèm.

2. Thành phần của dịch sàng

- Chủ yếu là sacaroza, axit amin, vitamin, hoocmôn thực vật, một số hợp chất hữu cơ khác (như ATP ...), một số ion khoáng được tái sử dụng, đặc biệt có nhiều kali.

3. Động lực của dòng điện sàng

- Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá) và cơ quan chứa (rễ, củ, quả ...).

- Mạch rây nối tế bào của cơ quan nguồn với tế bào của cơ quan chứa giúp dòng mạch rây chảy từ vùng có áp suất thẩm thấu cao sang vùng có áp suất thẩm thấu thấp.

Đăng bởi: Trường ĐH KD & CN Hà Nội

Thể loại: Lớp 11, Sinh 11